PSA
Τι είναι το PSA;
Το PSA είναι μια πρωτεΐνη που εκκρίνεται από τα κύτταρα του προστατικού αδένα.Η φυσιολογία του PSA συνίσταται στο να διευκολύνει τη γονιμοποίηση, ρευστοποιώντας το σπέρμα. Στον ορό του αίματος ενός άνδρα, το PSA ανιχνεύεται σε δύο μορφές:
- ως ελεύθερο (Free PSA), που υπάρχει σε μικρότερη ποσότητα και
- ως συνδεδεμένο με πρωτεΐνες, που ανιχνεύεται σε μεγαλύτερη ποσότητα Το άθροισμα Free PSA και συνδεδεμένου PSA αποτελεί το ολικό Total PSA.Τιμές του PSA;
Οι φυσιολογικές τιμές του PSA στον ορό του αίματος ενός άνδρα είναι χαμηλές μεταξύ 0 ng/ml και 4 ng/ml.
Στην περίπτωση καρκίνου του προστάτη εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος μεγαλύτερη ποσότητα PSA. Για το λόγο αυτό μία αυξημένη τιμή PSA προβληματίζει και απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση στην περίπτωση αυτή. Σήμερα ο ρυθμός αύξησης του PSA αξιολογείται χωρίς να θεωρείται η απόλυτη ένδειξη για την ύπαρξη κακοήθειας.
Πώς αξιολογούνται οι αυξημένες τιμές του PSA;
Στην εκτίμηση της τιμής του PSA, λαμβάνεται επίσης υπόψη η ηλικία του άνδρα.
Τιμές 4 ng/ml – 10 ng/ml ανήκουν στην γκρίζα ζώνη.
Τιμές του PSA μεγαλύτερες από 10 ng/ml είναι απόλυτα παθολογικές.
Γενικά όταν ο λόγος Free PSA/PSA Total είναι μικρότερος από 0,25 (Free PSA/PSA Total < 0,25) αυξάνεται η πιθανότητα ύπαρξης καρκίνου και όσο μικρότερος είναι ο λόγος τόσο αυξάνεται η πιθανότητα.
INR -ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΑ
O μηχανισμός της πήξης του αίματος,δηλαδή η δημιουργία μη αναστρέψιμου σταθερού θρόμβου, είναι αρκετά σύνθετος .Ένα από τα τελευταία στάδια είναι η μετατροπή της προθρομβίνης σε θρομβίνη. Η προθρομβίνη συντίθενται στο ήπαρ.
Η δοκιμασία PT (χρόνος προθρομβίνης) αξιολογεί την ικανότητα του οργανισμού να δημιουργεί θρόμβο σε εύλογο χρόνο, υπολογίζεται σε δευτερόλεπτα και κατόπιν συγκρίνεται με τιμές που λαμβάνονται από υγιείς μάρτυρες. Επειδή τα αντιδραστήρια που χρησιμοποιούνται για τη δοκιμασία διαφέρουν από το ένα εργαστήριο στο άλλο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εισήγαγε το Διεθνή Δείκτη Ομαλοποίησης (INR),προκειμένου να τυποποιηθούν τα αποτελέσματα παντού.
Τι είναι τα κουμαρινικά αντιπηκτικά;.Ο ρόλος τους είναι να αναστέλλουν τους παράγοντες πήξης των οποίων η ενεργοποίηση εξαρτάται από τη βιταμίνη Κ (ανταγωνιστές βιταμίνης Κ). Σκευάσματα ευρέως χρησιμοποιούμενα είναι το Sintrom (ακενοκουμαρόλη) και το Panwarfin (βαρφαρίνη),τα οποία λόγω της δράσης αυτής θεωρούνται ότι «αραιώνουν» το αίμα.Χρειάζονται 48-72 ώρες μέχρι την έναρξη της αντιπηκτικής τους δράσης.
Πώς λαμβάνονται τα κουμαρινικά αντιπηκτικά;
Η δοσολογία των κουμαρινικών αντιπηκτικών είναι ιδιαίτερη για κάθε ασθενή και υπό την αυστηρή ρύθμιση του αρμόδιου ιατρού ανάλογα με τα αποτελέσματα του INR. Είναι σημαντικό κατά την έναρξη της θεραπείας το INR να μετράται κάθε 3η μέρα μέχρι να σταθεροποιηθεί το αντιπηκτικό αποτέλεσμα και κατόπιν σε μακρότερα χρονικά διαστήματα ανάλογα με την ανταπόκριση του INR.
Διατροφή
Η λήψη τροφών πλούσιων σε βιταμίνη Κ μπορεί να περιορίσει το αντιπηκτικό αποτέλεσμα του φαρμάκου (πτώση του INR).Τέτοιες είναι: συκώτι ,αντίδια,βλίτα,σπανάκι,μαρούλι, τριφύλλι, σπαράγγια, μπρόκολο, κουνουπίδι, λαχανάκια Βρυξελλών, πατζάρια, γογγύλια, λάχανο, φασολάκια, μπάμιες, κολοκυθάκια, ντομάτες, μαϊντανό, κάρδαμο,- Κρόκο αυγών,- Γάλα και γιαούρτι,- Μέλι, σογιέλαιο, αναψυκτικά τύπου cola,καφέ, τσάι,σοκολάτα.
Μεγάλη προσοχή απαιτείται στην κατανάλωση αλκοόλ (μεταβολίζεται στο ήπαρ όπως και τα αντιπηκτικά φάρμακα). Συγκεκριμένα η οξεία μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ μειώνει το μεταβολισμό του σκευάσματος και αυξάνει το INR,ενώ η χρόνια κατανάλωση αυξάνει το μεταβολισμό και μειώνει το INR.Επιτρέπεται η μέτρια και όχι καθημερινή χρήση αυτού (2 περίπου ποτήρια) και κατά τη διάρκεια των γευμάτων Τέλος ο καπνός είναι πλούσιος σε βιταμίνη Κ, ανταγωνίζονται τη δράση των αντιπηκτικών φαρμάκων.Παράγοντες αποσταθεροποίησης του INR αποτελούν επιπρόσθετα η αφυδάτωση, οι διάρροιες, οι έμετοι, ο πυρετός καθώς και οι λοιμώξεις.